Τεχνολογικό και Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου

Το Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου (ΤΠΠΛ) είναι ένα πρωτοποριακό έργο του Ε.Μ.Π., με στόχο την επαναχρησιμοποίηση των εγκαταστάσεων της Γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων Λαυρίου (ΓΕΜΛ), για τη δημιουργία ενός πόλου ανάπτυξης που συγκεντρώνει ερευνητικές και επιχειρηματικές δραστηριότητες. Το ΤΠΠΛ αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα επιτυχούς αξιοποίησης brownfield στην Ελλάδα.

Οι ρίζες της βιομηχανικής ιστορίας του χώρου φτάνουν τον 7ο αιώνα π.Χ. ως αρχαίο μεταλλευτικό συγκρότημα. Κατά τον 19ο αιώνα ο χώρος λειτούργησε ως μεταλλουργία, την σημαντικότερη βιομηχανία στην Ελλάδα εκείνης της εποχής. Η παύση της βιομηχανικής δραστηριότητας στην αρχή της δεκαετίας του '90 άφησε πίσω της ένα σοβαρό περιβαλλοντικό πρόβλημα που αποτελούσε υψηλό κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον. Το 1995, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, αναγνωρίζοντας την ιστορική σημασία του χώρου και το δυναμικό του όσον αφορά την αναγέννηση της περιοχής που υπέφερε από υψηλά επίπεδα ανεργίας, ανέλαβε την πρωτοβουλία ανάπτυξης του χώρου ως Τεχνολογικό και Πολιτιστικό Πάρκο. Απαραίτητη προϋπόθεση για την πραγματοποίηση αυτού του οράματος ήταν η αντιμετώπιση του περιβαλλοντικού προβλήματος.

Το Εργαστήριο Μεταλλευτικής Τεχνολογίας και Περιβαλλοντικής Μεταλλευτικής συμμετείχε ενεργά στο έργο της περιβαλλοντικής αποτίμησης του χώρου, τον σχεδιασμό και την επίβλεψη των έργων εξυγίανσης των ρυπασμένων εδαφών.
Το περιβαλλοντικό πρόβλημα στο ΤΠΠΛ χαρακτηριζόταν από την υπερβολικά μεγάλη συγκέντρωση διάφορων τοξικών ρύπων και την έντονη ανομοιογένειά τους. Λαμβάνοντας υπόψη τα ειδικά χαρακτηριστικά του χώρου (έκταση και όγκος ρυπασμένου εδάφους, παρουσία πολλαπλών ρύπων κ.ά.) η εξουδετέρωση του κινδύνου πραγματοποιήθηκε μέσω της εκσκαφής των ρυπασμένων εδαφών και της απόθεσης σε έναν ειδικά διαμορφωμένο υδατοστεγανό χώρο, εντός του Τ.Π.Π.Λ. με τη μέθοδο «ξηρού τάφου».

Επεξηγηματική τομή των διαδοχικών στρώσεων του Χ.Υ.Τ.Ρ.Ε.

Η διαδικασία κατασκευής του Χώρου Υγειονομικής Ταφής Ρυπασμένων Εδαφών (Χ.Υ.Τ.Ρ.Ε.) περιελάμβανε τα εξής στάδια:

Η συγκεκριμένη μέθοδος που εφαρμόστηκε ex-situ, αλλά on-site, μειώνοντας το κόστος μεταφοράς στο ελάχιστο, διαμόρφωσε μια ιδιαίτερα ευνοϊκή λύση, στη βάση του κόστους-αποτελεσματικότητας.

Το έργο κόστισε συνολικά 3.5 εκ. Ευρώ. Η συνολική έκταση του Χώρου Υγειονομικής Ταφής Ρυπασμένων Εδαφών (Χ.Υ.Τ.Ρ.Ε.) είναι 18.500 m2 και η συνολική χωρητικότητά του είναι 113.000 m3 εδάφους. Στην εικόνα που ακολουθεί φαίνονται οι ζώνες εκσκαφής των ρυπασμένων εδαφών (ζώνη 4, 5, 9, 11 και 13), καθώς και η θέση του ΧΥΤΡΕ (με διακεκομμένη μαύρη γραμμή).

Θέση των περιοχών εκσκαφής και του Χώρου Υγειονομικής Ταφής Ρυπασμένων Εδαφών